طلاق توافقی یکی از انواع درخواست طلاق در ایران است که بر پایه توافق زوجین برای طلاق می باشد. در واقع شرط طلاق توافقی، توافق زوجین برای جدایی و طلاق است. بنابراین رکن اساسی شرایط طلاق توافقی، توافقنامه زوجین می باشد. این توافقات طلاق توافقی در خصوص حقوق مالی و غیر مالی ناشی از رابطه زوجیت است. در این مقاله پس از مصاحبه با وکیل طلاق توافقی گروه حقوقی داناج در مورد شرایط طلاق توافقی و مدارک و هزینه های آن مطالبی ارائه خواهد شد.
شرایط طلاق توافقی در سال ۱۴۰۰
از سال ۱۳۹۷ با تصویب بخشنامه جدید طلاق توافقی به وسیله رئیس قوه قضاییه، انجام جلسات مشاوره طلاق توافقی قبل از انجام طلاق، الزامی گردیده است و بدون داشتن گواهی عدم انصراف از طلاق که از مراکز مشاوره بهزیستی دریافت می شود، نمی توان دادخواست طلاق توافقی را ثبت نمود. از آن سال به بعد تغییر دیگری در قوانین طلاق توافقی بوجود نیامده است و شرایط طلاق توافقی در سال ۹۹ و و شرایط طلاق توافقی در سال ۱۴۰۰ یکسان می باشد.
حقوق زن در طلاق توافقی
با انعقاد رابطه زوجیت، زن دارای حقوق و تکالیفی می شود که ناشی از ایجاد این رابطه می باشد. چنانچه زوجین قصد گرفتن طلاق توافقی داشته باشند، باید در مورد حقوق زن در طلاق توافقی اعم از مالی و غیرمالی تعیین تکلیف نمایند. در خصوص حق زن در طلاق توافقی در توافق نامه زوجین صحبت می شود که در ادامه مطلب در خصوص آن توضیح می دهیم.
صورتجلسه طلاق توافقی
چنانچه توافق زوجین برای طلاق محقق گردد، زوجین باید صورتجلسه طلاق توافقی را تنظیم نمایند. توافقات طلاق توافقی بسیار حساس و مهم می باشند، لذا چگونگی تنظیم توافقنامه طلاق توافقی حائز اهمیت است زیرا رای دادگاه مطابق همین صورتجلسه توافقاتی که تنظیم گردیده، صادر خواهد شد. بنابراین در این مقاله در مورد صورتجلسه کامل طلاق توافقی برای ارائه به دادگاه و چگونگی تنظیم توافقنامه طلاق توافقی صحبت خواهیم نمود.
موارد طلاق توافقی
در رابطه با اینکه طلاق توافقی در چه مواردی واقع می شود باید گفت که طلاق توافقی مخصوص مواردی است که زوجین در همه چیز توافق دارند. یعنی در مورد اصل طلاق و جدایی و همچنین در مورد تمامی حقوق مالی و غیر مالی ناشی از رابطه زوجیت به توافق رسیده اند. طلاق توافقی مخصوص این مورد است در سایر موارد طلاق به درخواست زوج یا طلاق به درخواست زوجه می باشد.
موارد توافق در طلاق توافقی
موارد توافق در طلاق توافقی شامل حقوق مالی و غیر مالی ناشی از رابطه زوجیت، به عنوان مثال توافق زوجین در جهیزیه، توافق زوجین در حضانت، توافق زوجین در مهریه و … می باشد که در ادامه این مقاله به توضیح این موارد طلاق توافقی می پردازیم.
مهریه در طلاق توافقی
زوجینی که قصد انجام طلاق توافقی دارند، باید در خصوص مهریه با هم به توافق برسند. این توافق به صور مختلفی قابل انجام است. صورت اول اینگونه است که زوجه کل مهریه خود را در قبال طلاق به زوج بذل نماید. در حالت دوم زوجه مقداری از مهریه را دریافت می نماید و الباقی آن را در قبال طلاق به زوج بذل می نماید. حالت سوم این چنین است که زوج کل مهریه زوجه را به او پرداخت می کند. اینکه این پرداخت به چه نحوی باشد، یعنی به صورت یکجا یا قسطی و … را دو طرف با توافق هم معین می نمایند.
جهیزیه در طلاق توافقی
در این خصوص که جهیزیه در طلاق چه زمانی به زوجه مسترد گردد و آیا اساساً زوجه نسبت به جهیزیه ادعایی دارد یا خیر در صورتجلسه توافقات طلاق توافقی تعیین تکلیف می گردد. ممکن است مطابق توافقات زوجین، استرداد جهیزیه قبل از طلاق انجام شود. استرداد جهیزیه بعد از طلاق نیز امکان پذیر است که در این صورت در صورتجلسه توافقات قید می گردد که جهیزیه زوجه بعد از اجرای صیغه طلاق به او مسترد می گردد. به طور کلی بهتر است استرداد جهیزیه قبل از ثبت طلاق در محضر باشد.
طلاق توافقی و حضانت فرزند
حضانت فرزند در طلاق توافقی از حقوق غیر مالی است که باید در صورتجلسه توافقات طلاق توافقی در خصوص آن تعیین تکلیف گردد. سوالی که اصولاً در این خصوص مطرح می شود این است که در صورت طلاق حضانت فرزند دختر با کیست؟ مطابق قانون حضانت دختر تا 7 سال با مادر و از ۷ تا ۹ سال با پدر می باشد. در خصوص فرزند پسر نیز باید گفت حضانت او تا ۷ سال با مادر و از ۷ تا ۱۵ سال با پدر می باشد.
در خصوص طلاق توافقی و حضانت فرزند می توان گفت مادر و پدر در مورد اینکه حضانت فرزندان با کدامیک از آنان باشد، با هم به توافق می رسند و در بند مربوط به حضانت فرزندان در طلاق توافقی، توافق خود را منعکس می نمایند.
در مورد اینکه حضانت فرزند در طلاق توافقی بعد از ازدواج مادر به چه صورت خواهد بود باید گفت که اصولاً در توافقات زوجین تصریح می شود که حضانت تا ۹ ساگی برای فرزند دختر و تا ۱۵ سالگی برای فرزند پسر با مادر یا پدر خواهد بود. در صورتی که مادر بعد از طلاق توافقی ازدواج نماید پدر می تواند از طریق دادخواست اقدام نموده و درخواست حضانت فرزند مشترک را نماید. مگر اینکه پدر در این مورد مخالفتی با بودن فرزند با مادر نداشته باشد. به عنوان مثال پدر حضانت دائم فرزند را به مادر واگذار می نماید گاهی نیز در بند مربوط به حضانت در طلاق توافقی تصریح می گردد که چنانچه مادر ازدواج مجدد نماید، حضانت فرزند مشترک از او سلب و به پدر واگذار خواهد شد.
نفقه در طلاق توافقی
یکی از موارد صورتجلسه طلاق توافقی تعیین تکلیف در خصوص نفقه می باشد. مطابق قانون نفقه شامل هزینه ها و مخارج زندگی فرد است. چنانچه زوجه ادعایی در خصوص نفقه ایام گذشته داشته باشد، نسبت به میزان آن با زوج توافق می نماید و توافق خود را در فرم توافقنامه زوجین منعکس می کنند. نکته دیگر در مورد نفقه مربوط به زمانی است که زوجین دارای فرزند مشترک نیز باشند. بحث نفقه بعد از طلاق توافقی در حالتی است که فرزند مشترک وجود داشته باشد که در زیر توضیح می دهیم.
نفقه فرزند در طلاق توافقی
چنانچه زوجین فرزند مشترک داشته باشند، بعد از تعیین تکلیف در خصوص حضانت، نفقه فرزند بعد از طلاق توافقی نیز باید تعیین گردد. مطابق قانون پرداخت نفقه فرزند بعد از طلاق توافقی با پدر است. چنانچه توافق گردد که حضانت فرزند با مادر باشد، در خصوص میزان نفقه ماهانه که باید پدر برای فرزندش پرداخت نماید نیز تعیین تکلیف گردد. مبلغ نفقه فرزند در طلاق توافقی به صورت توافقی تعیین می گردد و به میزان مخارج فرزند بستگی دارد. ممکن است شخصی توافق کند که برای مخارج فرزند ماهانه ۱ میلیون تومان پرداخت نماید و دیگر توافق کند که ماهانه ۱۰ میلیون تومان پرداخت نماید. به طوری کلی باید کفاف تمام هزینه های متعارف فرزند را نماید.
تعدیل نفقه فرزند در طلاق توافقی
ممکن است مبلغی که برای نفقه فرزند در صورتجلسه توافقات در نظر گرفته شده است با گذشت زمان و با توجه به نرخ تورم برای مخارج فرزند مکفی نباشد. در این صورت مادر می تواند با پدر در این خصوص مجدد توافق نماید و یا درخواست تعدیل نفقه فرزند را مطرح نماید.
اجرت المثل در طلاق توافقی
زوجه می تواند برای کارهایی که در منزل شوهر خود انجام داده، چنانچه قصد مجانی بودن نداشته باشد، اجرت دریافت نماید که اصطلاحاً به آن اجرت المثل ایام زوجیت گفته می شود. یکی از موارد توافقات طلاق توافقی اجرت المثل می باشد. چنانچه زوجه قصد مطالبه آن را داشته باشد، در این خصوص با زوج توافق می نماید و مبلغ توافق شده در صورتجلسه توافقات قید می گردد.
تنصیف اموال در طلاق توافقی
در خصوص تنصیف اموال در طلاق توافقی نیز زوجین می توانند با هم توافق نمایند. چنانچه دو طرف مایل به این امر باشند، می توانند در صورتجلسه توافقات ذکر نمایند که نصف اموال و دارایی هایی که زوجین بعد از عقد ازدواج به دست آورده است به طور مساوی بین آنها تقسیم گردد. در واقع همانطور که گفتیم شرط مهم طلاق توافقی توافقات زوجین است. لذا در این خصوص نیز زوجین می توانند با یکدیگر توافق نمایند. اما به لحاظ قانونی زوج تکلیفی به تنصیف اموال در طلاق توافقی ندارد.
مالکیت طلا در طلاق
در زمان طلاق امکان دارد در خصوص مالکیت طلاها و هدایایی که زوجین در زندگی مشترک به یکدیگر داده اند، اختلاف پیش بیاید. در طلاق توافقی زوجین می توانند در مورد مالکیت طلاها نیز با هم توافق کنند. اما از نظر قانون لزومی به تعیین تکلیف در این مورد وجود ندارد و به طور معمولا این مسئله را زوجین در هنگام تصمیم گیری برای طلاق توافقی نزد خود حل و فصل می کنند. حق مالکیت زوج یا زوجه نسبت به طلاق موضوع حقوقی دیگری است که خارج از بحث ما در مورد طلاق توافقی است و در جای دیگر بحث خواهد شد.
تعهد محضری برای طلاق توافقی
یکی از سوالاتی که از وکلای طلاق توافقی ما مکرراً پرسیده می شود این است که آیا تعهد محضری برای طلاق توافقی لازم است یا خیر؟ بدین معنا که آیا لازم است که توافقات زوجین به صورت محضری و سند رسمی تنظیم گردد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت ، تعهد محضری برای طلاق توافقی اجباری نیست و توافقات به صورت رسمی در رای دادگاه منعکس می گردند و رای دادگاه سند رسمی محسوب می شود.
گاهی از وکالت در طلاق به عنوان تعهد محضری برای طلاق توافقی یاد می شود. چنانچه زوجه بخواهد بدون حضور زوج مراحل طلاق توافقی را طی نماید می تواند از او وکالت طلاق محضری بگیرد. در این صورت نیازی به حضور زوج در هیچ یک از مراحل طلاق توافقی نمی باشد.
شرایط طلاق توافقی در محضر
بعد از اخذ دادنامه قطعی طلاق توافقی، زوجین سه ماه فرصت دارند تا به محضر مراجعه کرده و طلاق خود را ثبت نمایند. برای ثبت طلاق در محضر دو شاهد عادل لازم است تا ذیل طلاقنامه را امضا نمایند. زوجین برای ثبت طلاق در محضر باید کلیه مدارک خود اعم شناسنامه و کارت ملی و سند ازدواج و رای دادگاه را ارائه بدهند. بعد از اجرای صیغه طلاق، از آنجایی که طلاق توافقی به صورت بائن واقع می شود، برای زوج حق رجوع وجود نخواهد داشت.
مدارک طلاق توافقی
یکی از سوالات پر تکراری که از ما پرسیده می شود، این است که برای اقدام به طلاق چه مدارکی لازم است؟ و مدارک لازم طلاق توافقی چیست؟ مدارک لازم جهت طلاق توافقی شناسنامه و کارت ملی زوجین و سند ازدواج می باشد. اگر بدون وکیل می خواهید اقدام نمایید، برای ثبت دادخواست طلاق توافقی گواهی عدم انصراف از طلاق نیز باید ضمیمه دادخواست گردد.
هزینه طلاق توافقی
در خصوص اینکه هزینه طلاق توافقی چقدر است؟ باید به چند نکته توجه بفرمایید. اول اینکه این هزینه ها بسته به اینکه وکیل داشته باشید یا خیر متفاوت خواهد بود. اصولاً هزینه های طلاق توافقی شامل: هزینه مشاوره طلاق توافقی که به مراکز مشاوره پرداخت می شوند، هزینه طلاق توافقی در دادگاه که شامل هزینه دادرسی و آزمایش عدم بارداری می باشد، هزینه وکیل طلاق توافقی و هزینه محضر برای طلاق توافقی می باشد. هزینه ثبت طلاق توافقی به وسیله سر دفتر ثبت طلاق دریافت می شود.
ممکن است این سوال پیش بیاید که هزینه طلاق توافقی به عهده کیست؟ باید گفت در این مورد قانون خاصی وجود ندارد و این هزینه ها تابع توافق طرفین است.
برای کسب اطلاع دقیق در خصوص هزینه وکیل برای طلاق با داشتن حق طلاق یا هزینه وکیل برای طلاق توافقی در تهران با ما تماس حاصل فرمایید.